Fulldome Cinema

අපි චිත්‍රපටි බලනකොට ඒක හොඳටම හිතට වැදුනොත් අපි ඒකෙ ඇතුලෙ ජීවත් උනා වගේ දැනෙනව . හැබැයි ඒ චිත්‍රපටය හොඳයි නම්. එහෙම නැත්තං සාමාන්‍ය චිත්‍රපටි අපිට පේන්නෙ අපේ ඇස් ඉදිරිපිට කොටු හැඩේ තිරයකනෙ. ඒත් ඊට වෙනස් විදිහට බලන්න පුලුවන් සිනමා ශාලාත් තියෙනව . මේවට කියන්නේ fulldome cinema කියල . මේ හෝල්ස් අර්ධ කවාකාර හැඩයක් ගන්නව. මේ ගැන යම් අදහසක් ගන්න පුලුවන් ග්‍රහලෝකාගාරය ගැන මතක් කර ගත්තොත්. නිකං මුනින් අතට හරවපු කෝප්පයක් ඇතුලට ගිහින් උඩ බලන් ඉන්නව වගේ දෙයක් . ඉහලින් පෙනෙන අර්ධගෝලය පුරාවටම චිත්‍රපටය දිගහැරෙනව. (හැබැයි අපේ ග්‍රහලෝකාගාරයෙ නම් භාවිතා වෙන්නෙ මේ කියන තාක්ෂණය නෙවෙයි ) මේ තාක්ෂණය ඒ කියන්නේ fulldome cinema technology එක ලෝකෙ පුරා ව්‍යාප්ත වුනේ අනූව දශකයේ. දැන් විවිධ රටවල් වල මේ වගේ සිනමා ශාලා දෙදාහක් විතර තියෙනව . බහුතරයක් මේ හෝල්ස් තියෙන්නෙ ග්‍රහලෝකාගාර හෝ කෞතුකාගාර ආශ්‍රිතව . මේවයෙ පෙන්නන්නෙ අධ්‍යාපනික වටිනාකමක් ඇති වාර්තා චිත්‍රපටි වගේ ඒව තමා . සාමාන්‍ය චිත්‍රපටි හෝල් වල වගේ මාසෙන් දෙකෙන් මේවයෙ චිත්‍රපටි මාරු වෙන්නෙ නෑ මොකද මේ ෆොමැට් එකේ චිත්‍රපටි සුලබ නෑ. වෙනමම කියල හදවපුව මිසක් කඩෙන් ගන්න නෑ. සාමාන්‍යයෙන් මෙහෙම හදන අර්ධගෝල හැඩැති තිරය පුරාවටම පැනොරාමා විදිහට විසිරිලා යන විනාඩි හතලිහක් විතර දුවන ෆිල්ම් එකක් ගිගාබයිට් පන්සීයක විතර ඉඩක් ගන්නව. මේ වගේ චිත්‍රපටි ඒ විශේෂ තිරය මතට ප්‍රක්ශේපණය කරන්න ප්‍රොජෙක්ටර්ස් හයක් විතර දළ වශයෙන් යොදා ගන්නව. ඒ ප්‍රොජෙක්ටර්ස් වලින් ප්‍රක්ශේපණය කරන රූප එකතු කරල නොබිදුනු තනි රූපයක් (seamless picture ) විදිහට පරිඝණක භාවිතයෙන් සකසල තමා ප්‍රේක්ෂකය වෙනම ලෝකෙකට අරන් යන විදිහෙ අයස්කාන්ත දර්ශන තිරය මතට අරන් එන්නෙ.
අධ්‍යාපනික පැත්තට අමතරව එන්ටටේන්මන්ට් පැත්තෙ වැඩ වලටත් මේව යොදා ගන්නව. ඒ වගේම ඔය තාක්ෂණික ප්‍රදර්ශන වගේ ඒව වලට මේ වගේ චිත්‍රපටි ශාලා තාවකාලිකව සකසල දෙන සමාගම් තියෙනව . ඩුබායි වල තියෙන ඩුබායි මෝල් එක ඇතුලෙ මේ වගේ හෝල් එකක් තියෙනව, හැබැයි ඒක ටිකක් වෙනස්. ඒක අර්ධගෝලයක් නෙවෙයි සම්පූර්ණ ගෝලයක්. අර X Men ෆිල්ම් එකේ ප්‍රොෆෙසර් X පාවිච්චි කරන සෙරීබ්‍රෝ කියන ගැජට් එක මතකද? ටිකක් අන්න ඒ වගේ හැබැයි ඊට වඩා පොඩියි .ඒක ඇතුලට යන්න පුලුවන් . ගියැයින් පස්සෙ තමන්ව සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනම තැනකට ගියා වගේ තමා දැනෙන්නේ මොකද අංග සම්පූර්ණව ප්‍රේක්ෂකය වටේටම වීඩීයො එක යනව.
ඩුබායි වල විතරක් නෙවෙයි අපේ අසල්වැසි රට වෙන ඉන්දියාවෙත් මෙහෙම හෝල් එකක් පටන් ගත්ත ගිය අවුරුද්දෙ (2016) මැද.
ඉතින් ආයි අපේ දුප්පත් ග්‍රහලෝකාගාරය පැත්තට හැරුනොත් , ඒක දැන් සෑහෙන්න යල් පැනපු එකක් , ඒකෙ ප්‍රක්ශේපණය කරන්න පුලුවන් නිශ්චල රූප විතරයි . හැබැයි ඒක මේ විදිහෙ fulldome cinema එකක් විදිහට අප්ග්‍රේඩ් කලොත් විද්‍යාව පැත්තෙන් සෑහෙන දැනුමක් අපේ රටේ මිනිස්සුන්ට දෙන්න පුලුවන් වෙයි.
දාල තියෙන එක රූපෙකින් පෙන්නන්නෙ එක එක ජාතියෙ වීඩීයො ෆොමැට් සහ ෆුල්ඩෝම් වීඩීයො ෆොමැට් එකේ සංසන්දනයක්.
අනික් රූපෙ තියෙන්නෙ ස්කොට්ලන්තයේ ග්ලැස්ගොව් නුවර අර කලින් කිව්ව වගේ අප්ග්‍රේඩ් කරපු ග්‍රහලෝකාගාරයක කට්ටියක් තරු බලන හැටි. අපිටත් ළඟදිම එහෙම බලන්න ලැබේවා කියල පතමු.